Xəzəryanı dövlətlər arasında dostluq münasibətləri sabitlik və təhlükəsizliyin mühüm amilidir
29 iyun 2022-ci il tarixində
Türkmənistanın paytaxtı Aşqabadda Xəzəryanı Dövlətlərin Dövlət Başçılarının VI Zirvə Toplantısı
keçirilmişdir. 5 Xəzəryanı ölkələrin -
Azərbaycan, Rusiya, Qazaxıstan, Türkmənistan və İranın dövlət başçıları Zirvə
Toplantısında iştirak etmiş, əməkdaşlıq və təhlükəsizlik mövzusunda bir sıra
məsələlər müzakirə edilmiş, bundan əlavə, prezidentlər səviyyəsində müxtəlif sahələrdə
əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsinə töhfə verən ikitərəfli görüşlər
keçirilmişdir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev beynəlxalq
səviyyəli görüşdə iştiraketmiş və bir sıra məsələlər haqqında çıxış etmişdir. Dövlət başçısı
bildirmişdir ki, Xəzər dənizinin hüquqi statusuna dair 2018-ci ildə Aktauda
imzalanmış Konvensiya tarixi əhəmiyyət kəsb edir. Çoxillik iş nəticəsində
imzalanmış bu sənəd Xəzərin hüquqi statusunu müəyyən edib. Konvensiyanın
tezliklə qüvvəyə minməsi dövlətlərimizin bundan sonrakı hərtərəfli qarşılıqlı
fəaliyyətinə və əməkdaşlığına yönəlmiş daha təsirli tədbirlər görülməsi üçün
möhkəm hüquqi zəmin yaradacaq. Xəzəryanı dövlətlərin əməkdaşlığının
müqavilə-hüquqi bazası möhkəmlənir. Təhlükəsizlik, hidrometeorologiya,
nəqliyyat, suyun bioloji ehtiyatlarının qorunub saxlanması və səmərəli
istifadəsi, fövqəladə halların qarşısının alınması və nəticələrinin aradan
qaldırılması sahələrində, habelə qarşılıqlı maraq doğuran başqa sahələrdə
sazişlər imzalanıb və qüvvəyə minib. Xəzəryanı dövlətlər arasında
dayanıqlı münasibətləri təmin edən amillərdən danışan Prezident İlham Əliyev
qeyd etmişdir ki, Xəzər dənizinin dibinin sərhədləri barədə ikitərəfli və
çoxtərəfli formatlarda hüquqi cəhətdən məcburi sazişlər bağlanıb. Xəzəryanı
ölkələr arasında dostluq və mehriban qonşuluq münasibətləri, o cümlədən BMT,
ATƏT, İslam Əməkdaşlığı Təşkilatı, Türk Dövlətləri Təşkilatı, MDB və İqtisadi
Əməkdaşlıq Təşkilatı çərçivəsində ikitərəfli və çoxtərəfli əməkdaşlıq Xəzər
dənizində sabitliyin və təhlükəsizliyin mühüm amilidir. Prezident həmçinin qarşılıqlı
fəaliyyətin önəmli meyarları və Xəzər dənizinin strateji əhəmiyyətindən də danışmışdır. Dövlət
başçısı qeyd etmişdir ki, qarşılıqlı fəaliyyətin əsasını bütün tərəflərin
mənafelərinin nəzərə alınması, Xəzəryanı dövlətlərin suverenliyinə, ərazi
bütövlüyünə, müstəqilliyinə hörmət və bir-birinin daxili işlərinə qarışmamaq
təşkil edir. Xəzər dənizi regionun xalqlarının rifahının yüksəldilməsinə
yönəlmiş bir çox beynəlxalq və regional layihələrin mühüm tərkib hissəsidir.
Qarşılıqlı faydalı iqtisadi əməkdaşlığın inkişafı, investisiya mühitinin
yaxşılaşdırılması, etibarlı və təhlükəsiz kommunikasiyaların qurulması, yüksək
rentabelli və ekoloji təmiz texnologiyaların cəlb edilməsi üçün əlverişli
şəraitin yaradılmasına çalışmaq sahilyanı dövlətlərin əsas prioritetləri olaraq
qalır. Nəqliyyat infrastrukturunun inkişafı, nəqliyyat xidmətlərinin və
multimodal daşımaların keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması əməkdaşlığın mühüm
istiqamətidir. Nəqliyyat sahəsində Xəzəryanı dövlətlər arasında bağlanmış
ikitərəfli və çoxtərəfli müqavilələr Xəzər dənizi regionunun inkişaf etmiş
infrastruktura malik iri beynəlxalq nəqliyyat qovşağına çevrilməsi üçün yaxşı
təməl yaradır. Ölkə başçısı vurğulamışdır ki,
Azərbaycan Avrasiyanın mühüm nəqliyyat və logistika mərkəzlərindən biridir.
Ölkəmiz Şərq-Qərb və Şimal-Cənub beynəlxalq nəqliyyat dəhlizlərinin inkişafında
mühüm rol oynayır. Azərbaycan Transxəzər beynəlxalq nəqliyyat marşrutunun
səmərəli istifadəsinə səy göstərir. Bu marşrut Xəzəryanı dövlətlərin nəqliyyat
potensialından maksimum dərəcədə istifadə etməyə imkan verəcək və nəqliyyat
infrastrukturunun inkişafına dair yeni layihələrin həyata keçirilməsinə şərait
yaradacaq. Şərq-Qərb və Şimal-Cənub marşrutları üzrə Azərbaycan ərazisindən
keçməklə yükdaşımaların hər il artmasını müşahidə edirik. Yeni Ələt Beynəlxalq
Dəniz Ticarət Limanından gələn tranzit yüklərin həcmi artır. Bu limanın
tikilməsi və istifadəyə verilməsi Xəzərdə nəqliyyat-logistika infrastrukturunun
inkişafı işinə Azərbaycanın daha bir mühüm töhfəsi olub. Zəngəzur dəhlizi artıq
reallığa çevrilir. Azərbaycan Vətən müharibəsində Qələbədən və Ermənistanla
münaqişənin həllindən sonra Qarabağın və Şərqi Zəngəzurun yenidən qurulması və
bərpası, o cümlədən beynəlxalq nəqliyyat əlaqələrinin inkişafı üzrə
genişmiqyaslı işlər görməyə başlayıb. Azərbaycan ətraf mühitin bugünkü
vəziyyəti ilə əlaqədar sahilyanı dövlətlərin narahatlığına şərikdir. Azərbaycan
Xəzər dənizinin ekoloji problemlərinin həlli üçün əməkdaşlığın
genişləndirilməsində maraqlıdır. Xəzərin bioloji su ehtiyatlarının qorunub
saxlanması və səmərəli istifadəsi üzrə komissiya çərçivəsində Xəzəryanı
dövlətlərin uğurlu qarşılıqlı fəaliyyəti davam edir. Ceyhunə HÜSEYNOVA, Qazax Rayon Heydər Əliyev Mərkəzinin direktoru
Facebook-da paylaş