Göylərə açılan daş qapıdır Göyəzən
Respublika mətbuatı Qazax haqqında Qazaxın köksündən baş qaldıran dağ həm əfsanədir, həm tarix, həm də yurdsevərlik ünvanı Qazax düzlərinin qoynunda, səssiz və təmkinli şəkildə ucalan Göyəzən dağı hələ onu uzaqdan görənlərin belə içində bir kövrəklik oyadır. Əgər sən Göyəzəni görməmisənsə, deməli, Qazaxın ruhunu tam duymamısan. Onu duman bürüyəndə, zirvəsi səmaya qarışanda sanki zaman dayanır. Sən bu dağın qarşısında dayanan zaman içində qəribə bir hiss baş qaldırır – torpağın nəfəsi sənin nəfəsinlə birləşir. Göyəzən sadəcə dağ deyil, elə bil bir canlıdır – minillərin səsini içində saxlayan, danışmaq istəyib də səsini çıxarmayan bir qoca nənə kimi. Tənhalığın sükutu Göyəzən ucalır. Tək ucalır. Ətrafında nə onu tamamlayan dağlar var, nə də boyuna çatan təpələr. Sanki tale onu Qazaxın sinəsinə bir işarə kimi vurub. Elə bir işarə ki, hər baxan onda ayrı bir sirr görür. Küləklər başında uğuldayanda, elə bil o danışır: “Kimlər gəldi, kimlər getdi... Mən burdayam”. Bu dağın baxışlarında həsrət var. O, sərhədin o tayına boylanır – nə vaxtsa bir olan torpağın, bu gün həsrətində olduğu ərazilərin üzərinə…Hər qarışına bir dua, bir ağı qarışmış bu torpağın yeganə şahidi kimi. Dilsiz əfsanə Deyirlər, qədim zamanlarda bu yerlərdə Göyəzən adlı bir qız yaşayıb – gözəlliyi dillər əzbəri, tənhalığı isə ürək dağlayan. O, hər gecə göyə boylanar, dua edərmiş: “Kaş göylərə çata biləydim.” Amma göy susarmış. Quşlar onun həsrətini daşısa da, cavab yoxmuş. Qız bir səhər göy üzünə baxıb pıçıldamış: “Mən dağ olacağam”. Və o andan bəri bu torpaqda Göyəzən dağı var. İndi bu dağa çıxanlar deyirlər ki, sükutun içində bir qız baxır – sənin içinə, sənin vicdanına. Onun saçları qayalara bükülüb, nəfəsi hələ də zirvədədir. Daş yaddaş Göyəzən təkcə əfsanələr deyil. Onun ətəyində arxeoloji tapıntılar, qədim qala izləri, mağaralar var. Qazıntılar göstərir ki, bu dağın qoynunda min illərdir həyat olub. Hər daşın içində bir insan izi, bir nəfəs var. Buranı sadəcə dağ deyib keçmək olmaz. Göyəzən həm də Qazaxın tarix kitabıdır – daşdan yazılmış, küləklə səslənmiş. Sadəcə, dağ deyil... Bu gün Göyəzəni qorumaq yalnız onun daşını, torpağını qorumaq deyil. Onun yaddaşını qorumaq, əfsanəsini yaşatmaq, tarixini gələcək nəsillərə ötürməkdir. Göyəzən turistlər üçün sadəcə gözəllik deyil – ruhun abidəsidir. Onun ətrafı təmiz saxlanmalı, əfsanəsi danışılmalı, hər bir kənd uşağı onu tanımalıdır. Çünki yerli əhali üçün Göyəzən təkcə dağ deyil – Vətəndir. Hər bir qazaxlı onun kölgəsində böyüyür, onunla nəfəs alır. Göyəzən onların yaddaşında, laylalarında, səssiz dualarında yaşayır. Və bir gün Göyəzən dil açacaq Bir gün bu dağ dilə gələ bilər. Bəlkə o zaman əfsanələr həqiqətə qarışar, bəlkə o zaman sərhədlər yox olar, bəlkə də o zaman xalqın köksündəki sızıltı bitər. Amma o günə qədər Göyəzən gözləyir. Zirvəsində bir kövrəkliklə, sanki: “Mən hələ buradayam...” deyə pıçıldayır... Hamlet QASIMOV, “Xalq qəzeti”nin bölgə müxbiri Qazax, 31 iyul 2025-ci il, səhifə 12 https://xalqqazeti.az/az/sosial-heyat/234443-goylere-acilan-das-qapidir-goyezen
Facebook-da paylaş