Hər bir vətəndaşın ən ümdə borcu, vəzifəsi Vətənini, yaşadığı ərazinin, şəhərin, rayonun tarixini, dünənini, bu gününü bilmək və gələcək nəsillərə ötürməkdir. Bütün bunların öyrənilməsində isə bizlərə hər zaman yardımçı olan muzeylərimizdir. 2016-cı ilin 19 oktyabrında Prezident İlham Əliyevin açılışını etdiyi Qazax Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi rayonumuzun tarixinin öyrənilməsində böyük əhəmiyyət daşıyır. Muzey fəaliyyətə başladığı ilk gündən rayonun ali təhsil ocaqları, ümumtəhsil məktəbləri, eləcə də müxtəlif təbəqədən olan insanlar, qonaqlar bu gözəl məkana ekskursiya edir.

Muzeyin bugünkü qonaqları isə Bakı Dövlət Universitetinin Qazax filialının tarix fakültəsinin I kurs tələbələri olub. Ekskursiya zamanı tələbələr muzeydə olan eksponatlarla yaxından tanış olaraq rayon haqqında ətraflı məlumat əldə ediblər.

Muzeyin direktoru Gülnaz Alişanova respublikamızın müxtəlif bölgələrindən olan tələbələrə məlumat verərək bildirib ki, 1984-cü ildə yaradılan muzey müasir tələblərə cavab verməyən birmərtəbəli binada fəaliyyət göstərirdi. Muzeyin yeni binasının inşasına 2015-ci ilin noyabr ayında başlanılıb və 2016-cı ilin oktyabrında tikinti işləri başa çatdırılıb. Respublika Prezidenti İlham Əliyev 2016-cı il oktyabrın 19-da Muzeyin yeni binasının açılışını edib.

Tələbələrə ilk olaraq 1-ci mərtəbədə yerləşən bölmələr haqqında məlumat verilib. Qazax rayonunun tarixi, dünəni və bu günü haqqında olan ətraflı məlumat, eləcə də, 34 kəndini özündə əks etdirən xəritə gənclər tərəfindən maraqla qarşılanıb. Bundan əlavə, Qazaxın tarixi mədəniyyət abidələri, təbiət görüntüləri, "Qazax zaman kəsiyində: faktlar, şəxsiyyətlər” guşəsində qədim daş dövründən müstəqillik dövrünə kimi olan tarixi inkişaf haqqında ətraflı məlumat verilib. Qazaxın faunası, bitki örtüyü və torpaq növləri, təbiət guşələri gənclərin böyük marağına səbəb olub.

Qədim daş dövrünə aid bölmə ilə tanış olan tələbələrə rayonun Daş Salahlı kəndində yerləşən Damcılı mağarası, mezolit, neolit, tunc dövrünə aid olan eksponatlar barədə ətraflı məlumat verilərək onları maraqlandıran suallar cavablandırılıb. Dəmir dövrünə aid olan bölmədə rayonun son tunc və ilk dəmir dövrünə aid nümunələr, tunc dövrünə aid kəmər, alban dövrünə aid olan gil qablar, qılınc və qadın qolbaqları gənclərdə böyük maraq doğurub. Gənclər "Sınıq Körpü” başlıqlı bölmədə İkinci Şıxlı kəndində yerləşən Sınıq Körpünün şəkli və maketi ilə tanış olublar.

Bundan əlavə, gənclər "Qazax sultanlığı” adlı bölmədə o dövrdə yaşamış sultanlar, bəylər, dövlət adamları, şairlər, "Bəy otağı”nda o dövrün xanlarına, bəylərinə məxsus olan həyat tərzi haqqında ətraflı məlumat alıblar.

Daha sonra ekskursiyaçılar muzeyin 2-ci mərtəbəsində olan "Alaçığa” baxıblar. Məlumat verilib ki, bu alaçıqlar yaz və yay aylarında qurularmış.

"Qazax xalça məktəbi” adlı bölmədə gənclərin diqqətini çəkən Qazax xalçaları haqqında məlumatların monitor vasitəsilə nümayiş edilməsi olub. Onlar bir toxunuşla istədikləri xalça haqqında məlumat əldə edib, tarixən qədim, yundan hazırlanmış xurcuna baxıblar.

"Etnoqrafiya və folklor” bölməsində Qazax bölgəsinə aid qədim toy adət-ənənələri, bir çox özəllikləri ilə seçilən "Şax qaldırdı” mərasimi, milli bayramımız olan Novruz bayramı haqqında olan ətraflı məlumatları tələbələr maraqla qarşılayıblar.

Eyni zamanda bədii və etnoqrafik özəlliklərə malik Qazax geyimləri, 1867-ci ildə ümum Rusiya at sərgisində mükafat almış "Uzelok” ləqəbli məşhur Dilboz atları haqqında da gənclərə məlumat verilib.

"Səməd Vurğun” adlı bölmədə Xalq şairinin həyat və yaradıcılığı, Azərbaycan ədəbiyyatına bəxş etdiyi əvəzolunmaz şeirləri haqqında məlumat alan gənclərə Qazaxın şairləri, saz, söz adamları ilə tanınması bir daha vurğulanıb.

"Aşıq sənəti” bölməsində ən qədim sənət növü olan aşıq sənəti, aşıqlarımızdan Cəlal Qəhrəmanov, Məmmədyar Eminov, Avdı Avdıyev, Ədalət Nəsibov və başqalarının həyatı, yaradıcılığı haqqında, onların aşıq sənətinin inkişafı naminə gördüyü işlər barədə ətraflı məlumat verilib. "Qazax qəzası” adlı bölmədə tariximizi yaxından öyrənib, Əliağa Şıxlıniskinin, Nigar Şıxlıniskayanın, İbrahim ağa Vəkilovun, Fərrux Ağa Qayıbovun və başqa tarixi şəxsiyyətlərin həyatı, fəaliyyəti barədə maraqlı məlumatlar öyrəniblər.
"Qazax Müəllimlər Seminariyası”, "Görkəmli şəxsiyyətlər”, "Qazax 1920-1990-cı illərdə”, "Qazax Dövlət Dram Teatrı”, "1941-1945: II Dünya müharibəsi”, "Müasir dövr”, "Azərbaycan XXI əsrdə” adlı bölmələrlə tanış olan gənclərə hər bölməyə aid maraqlı faktlar çatdırılıb. Şəhidlərimizin, Milli Qəhrəmanlarımızın, işğal altında olan kəndlərimizin adlarını özündə əks etdirən "Ermənistan-Dağlıq Qarabağ münaqişəsi” adlı bölmədə tələbələrə müharibənin törətdiyi bəlalar, açdığı yaralar haqqında ətraflı məlumatlar verilib. Bu gün Vətən torpaqlarının azadlığı uğrunda Qazaxın 287 nəfər şəhid verdiyi diqqətə çatdırılıb.

Muzeydə Qazaxın qədimdən bugünədək keçdiyi inkişaf yolu, təbiəti, mədəniyyəti, adət-ənənəsi, məişəti, tanınmış insanları haqqında geniş məlumat alan tələbələr buradan xoş təəssüratlarla ayrılıblar. Tarixi məlumatların elektron vasitələrlə çatdırılmasını böyük maraqla qarşılayıblar. Bu cür ekskursiyaların təşkil olunmasını yüksək qiymətləndiriblər.

GOYEZEN.AZ