Tarixçi-etnoqraf alim, akademik Teymur Bünyadov Qazaxda Fəxri Qazaxlılar parkında yerləşən büstü önündə yad edilib
Dünən Azərbaycan elminə ağır itki üz verib.
Görkəmli tarixçi-etnoqraf alim, Azərbaycan Milli
Elmlər Akademiyasının (AMEA) Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun şöbə
müdiri, Əməkdar elm xadimi, "Şöhrət” və "Şərəf” ordenləri laureatı,
akademik Teymur Bünyadov aprelin 8-də 94 yaşında vəfat edib.
Bu
gün İkinci Fəxri xiyabanda dəfn olunan dəyərli ziyalımız, akademik Teymur
Bünyadov doğulduğu Qazax
rayonunda da yad olunub.
Qazax Rayon İcra Hakimiyyətinin məsul əməkdaşları,
ziyalılar, təhsil işçiləri, ictimaiyyət nümayəndələri Fəxri Qazaxlılar parkına
gələrək akademikin sağlığında qoyulmuş büstü önünə tər qərənfillər düzərək əziz
xatirəsini ehtiramla anıblar.
Qazax Rayon İcra
Hakimiyyəti başçısının müavini-İctimai-siyasi və humanitar məsələlər şöbəsinin
müdiri Gulaya Həsənova dəyərli ziyalı, akademik
Teymur Bünyadovun vəfatından kədərləndiyini bildirib, rayon rəhbərliyi, qazaxlı
ziyalılar və rayon ictimaiyyəti adından ailəsinə dərin hüznlə başsağlığı verib.
G.Həsənova qeyd edib ki, Teymur Bünyadov nadir şəxsiyyələrdən idi ki,
sağlığında doğulduğu torpaqda, Qazaxda büstü qoyulmuşdu. Bu, bütün ömrünü elmə
həsr etmiş dəyərli ziyalıya verilən ən böyük qiymət idi. G.Həsənova akademikin
keçdiyi, yaşadığı həyat yolunda harda olubsa, insanların sevimlisi, böyük hörmət
və ehtiram göstərdiyi, dəyər verdiyi şəxsiyyətlərdən olduğunu diqqətə çatdırıb.
Böyük alim olmaqla bərabər, hər zaman sadəliyi ilə seçildiyini, hər kəs üçün
əlçatan bir insan olduğunu qeyd edib. Bu gün İkinci Fəxri xiyabanda dəfn olunan
ziyalımızın xalqımızın, doğma qazaxlılarının qəlbində, yaddaşında əbədi
qalacağını, hər zaman ehtiramla anılacağını vurğulayıb.
Bakı Dövlət Universitetinin Qazax filialının direktoru, dosent Arif Rüstəmov çıxış edərək qeyd edib ki, Teymur Bünyadov böyük tədqiqatçı
alim, etnoqraf, tarixçi, həm də böyük insan idi. Atasının akademiklə olan xatirələrindən
söz açan A.Rüstəmov Teymur Bünyadov kimi şəxsiyyəti yaxından tanıdığı üçün
özünü və ailəsini şanslı hesab etdiyini bildirib. Bir alim kimi onun tək
Azərbaycanda deyil, bir neçə xarici dövlətlərdə də tanındığını, əsərlərinin
monoqrafiyalarının çap olunduğunu qeyd edib. Teymur Bünyadovun Azərbaycan
elminə verdiyi töhfələrin əvəzedilməz olduğunu söyləyib. Dəyərli ziyalımızın
ölümünün Azərbaycan elmi, ictimaiyyəti üçün ağır itki olduğunu ifadə edib. "Teymur
müəllim kimi böyük şəxsiyyətlərin xatirəsi bizim qəlbimizdə əbədi yaşayacaq”, -
deyən A.Rüstəmov Allahdan rəhmət diləyib, ailəsinə, yaxınlarına başsağlığı
verib.
"Tərəqqi” medallı təqaüddə olan müəllim Səfurə
Rəhimova çıxış edərək akademik
haqqında ürək sözlərini çatdırıb, xatirələrini bölüşüb. Teymur müəllimin
yoxluğunun Azərbaycan, xüsusən də Qazax, qazaxlılar üçün böyük ağır itki
olduğunu söyləyib. "Teymur Bünyadov Vətənini, elini, obasını sevən bir şəxsiyyət
idi. Əsl qazaxlı kimi elinə, obasına bağlı insan idi. Bu gün onun yoxluğu ilə
biz təkcə böyük alimi deyil, bir el ağsaqqalını itirdik” – deyən S.Rəhimova dəyərli
ziyalımızın illər ötsə belə qəlbimizdə əbədi yaşayacağını bildirib.
Qazax şəhər Səməd Vurğun adına 2 nömrəli tam orta
məktəbin direktoru Murğuz Mustafayev Teymur Bünyadovun aramızdan köçməsinin təhsilimizə,
elmimizə mədəniyyətimizə ağır itki olduğunu qeyd edərək ailəsinə, yaxınlarına
başsağlığı verib. Xalqımızın Teymur müəllimin elmin, təhsilin inkişafı naminə
verdiyi tövsiyələrdən hər zaman bəhrələnəcəyini söyləyib. Onun yaradıcılığının,
həyatının, dəyərli fikirlərinin daim örnək olacağını diqqətə çatdırıb.
Azərbaycan Yazıçılar Birliyi
Qazax zona filialının ədəbi məsləhətçisi Mustafa Rasimoğlu çıxış edərək xatirələrini
bölüşüb. Teymur Bünyadovun etnoqraf-alim kimi deyil, həm də bədii yaradıcılıqla
məşğul olduğunu, saysız-hesabsız kitabların, şeirlərin, publisistik yazıların
müəllifi olduğunu qeyd edib. Mənəviyyatı hər şeydən yüksək tutan dəyərli
ziyalımızın xalqımızın, xüsusilə də qazaxlıların qəlbində əbədi yaşayacağını
söyləyib.
Təqaüddə olan müəllim,
ağsaqqal Qasım Əliyev akademik haqqında səmimi ürək sözlərini bölüşərək onun haqqında
fikir bildirməyin, yoxluğuna alışmağın çətin olduğunu bildirib. Onun hər zaman
sadəliyi, insanlara olan səmimi münasibəti ilə seçildiyini, xalqımızın qəlbində
böyük alim olmaqla bərabər, böyük şəxsiyyət kimi qalacağını bildirib.
"Göyəzən”
qəzetinin baş redaktoru, şair-publisist Elçin İsmayıl dəyərli ziyalı, el ağsaqqalı haqqında keçmiş
zamanda danışmağın onun üçün çətin olduğunu qeyd edib. Akademiklə olan xatirələrindən
söz açan natiq onun üzərində böyük əməyi olduğunu, Bağanıs Ayrım faciəsi
haqqında yazdığı "Bu, əsl faciə idi” kitabının ön söz müəllifinin də Teymur
Bünyadov olduğunu söyləyib.
Teymur Bünyadov 1928-ci il yanvarın 20-də Qazax
rayonunun İkinci Şıxlı kəndində doğulub, orta məktəbi qızıl medalla bitirərək
1951-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsinə daxil
olmuşdu. Ali təhsilini başa vurduqdan sonra Moskvada SSRİ Elmlər
Akademiyasının Maddi Mədəniyyət Tarixi İnstitutunun aspiranturasına daxil
olmuş, dünya şöhrətli Qafqazşünas alim Y.İ.Krupnovun rəhbərliyi ilə "Tunc
dövründə Azərbaycanda əkinçilik və maldarlıq” namizədlik dissertasiyası müdafiə
etmiş, tarix elmləri namizədi alimlik dərəcəsini almışdı.
Teymur Bünyadov 1955-ci ilin may ayında Azərbaycan EA
Tarix İnstitutunda elmi fəaliyyətə başlamışdı. Həmin ildən onun bütün həyatı və
elmi fəaliyyəti Azərbaycan EA-nın Tarix, 1993-cü ildən isə Arxeologiya və
Etnoqrafiya İnstitutu ilə bağlı olmuşdu.
Alim 1968-ci ildə "Azərbaycanın qədim və Orta
əsrlər dövrü təsərrüfat həyatı” mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə
edərək respublikada arxeologiya və etnoqrafiya elmləri sahəsində ilk tarix
elmləri doktoru alimlik dərəcəsi almış, 1970-ci ildə professor elmi adına layiq
görülmüşdü. O, 1989-cu ildə Azərbaycan EA-nın müxbir üzvü, 2001-ci ildə
AMEA-nın həqiqi üzvü seçilmişdi. Akademik Teymur Bünyadovun fəaliyyəti daha çox
Azərbaycanın arxeologiya və etnoqrafiya elmi ilə bağlı idi. Yorulmaz tədqiqatçı
35 monoqrafiyanın və 800-dən çox məqalənin, o cümlədən, xarici ölkələrdə
(Rusiya, İran, Türkiyə, Ukrayna, Norveç və s.) nəşr olunmuş əsərlərin müəllifi
idi.
Alim elmi və bədii yaradıcılıqla yanaşı, pedaqoji
sahədə də səmərəli fəaliyyət göstərmişdi. O, uzun illər Bakı Dövlət
Universitetində, N.Tusi adına Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində, Bakı
Slavyan Universitetində "Azərbaycan tarixi”, "Qədim dünya tarixi” və
"Arxeologiya” fənlərindən dərs demişdi.
Teymur Bünyadov respublikanın ictimai həyatında da
fəal iştirak etmişdi. 1995-ci ildə I çağırış Azərbaycan Respublikası Milli
Məclisinin deputatı seçilmişdi. O, həmin müddətdə Milli Məclisin Elm və Təhsil
Məsələləri Daimi Komissiyasının sədri olmuşdu.
Akademikin səmərəli elmi, elmi-pedaqoji və ictimai
fəaliyyəti dövlətimiz tərəfindən yüksək qiymətləndirilmiş, o, 2008-ci ildə
Əməkdar elm xadimi fəxri adına layiq görülmüş, 2005-ci ildə "Şöhrət”
ordeni, 2018-ci ildə isə "Şərəf” ordeni ilə təltif edilmişdir.
Allah rəhmət eləsin!
GOYEZEN.AZ
Facebook-da paylaş