İki ölkə arasında münasibətlərin yeni mərhələsi
Azərbaycan və Özbəkistan arasında
münasibətlər tarixi köklərə dayanır. Xalqlarımızı ümumi dil qrupu, yaxın mədəniyyət
və din birləşdirir. 30-cu illərdə Azərbaycan xalqının ziyalılarına qarşı
törədilən məlum repressiyalarda on minlərlə azərbaycanlı Özbəkistanda sığınacaq
tapıb, bu gün 40 mindən çox soydaşımız Özbəkistanda cəmiyyətin müxtəlif
sahələrində fəal iştirak edir. İki ölkə arasında siyasi münasibətlər isə 1995-ci
ilin oktyabrında başlamış, 1996-1998-ci illərdə hər iki ölkədə səfirliklər yaradılmış,
ikitərəfli münasibətlərin daha da inkişaf etdirilməsi üçün dövlət başçılarıın
səfərləri baş tutmuş və səfərlər çərçivəsində mühüm saziş və müqavilələrdən
ibarət sənədlər paketi imzalanmışdır. Bundan əlavə, beynəlxalq təşkilatların - NATO, İKT, MDB, GUAM sammitlərində iki ölkə
prezidentlərinin görüşləri Azərbaycan və Özbəkistan arasında münasibətlərin
daha da inkişaf etdirilməsinə səbəb olmuşdur. Ulu Öndər siyasətinin layiqli davamçısı İlham Əliyevin
həyata keçirdiyi praqmatik və uğurlu siyasət sayəsində Azərbaycanın qonşu və
dünya dövlətləri ilə münasibətləri dostluq və əməkdaşlıq şəraitində daha da
yüksələn xətlə inkişaf etməkdədir. O cümlədən Özbəkistanla da dostluq,
qardaşlıq münasibətlərinin inkişafı, xalqlarımız arasında əlaqələrin təməli həm
qarşılıqlı siyasi əlaqələr, həm də iqtisadi əməkdaşlıq fonunda daha da
möhkəmlənmişdir. Azərbaycanın dövlət başçısı İlham Əliyev Özbəkistana səfərlər
etmiş və bütün istiqamətlərdə fəal əməkdaşlıq, səmərəli nəticələrə əsaslanan
nəqliyyat, energetika, turizm sahələrində çox yaxşı perspektivlər əldə edilmişdir.
Prezident İlham Əliyev cari ilin 21 iyun tarixində Özbəkistan Respublikasına
rəsmi səfər etmiş və səfər çərçivəsində Daşkənddə Heydər Əliyev Meydanının
açılışı mərasimində iştirak etmiş, eyni zamanda Özbəkistanda geniş tərkibli
görüş keçirmiş, strateji tərəfdaşlığın dərinləşdirilməsi və qarşılıqlı
fəaliyyətin genişləndirilməsi haqqında siyasi Bəyannamə imzalamışdır. Ölkə başçısı ilk olaraq Daşkəndin mərkəzində Ulu Öndər
Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr edilmiş Meydanın açılış mərasimində iştirak
etmişdir. Mötəbər mərasimdə çıxışı zamanı İlham Əliyev bildirmişdir ki, bu
meydanın yaradılması Azərbaycan xalqının böyük oğlu Heydər Əliyevə hörmətin,
həm də xalqlarımızın qardaşlığının və dostluğunun təzahürüdür. Küçə,
meydan, barelyef, gözəl park – bunlar Azərbaycan xalqının böyük Liderinin
xatirəsinə, bütün Azərbaycan xalqına həqiqi qardaşlıq münasibətidir. Ulu Öndər
Heydər Əliyev bütün həyatını Azərbaycana xidmətə həsr edib. Sovet dönəmində də,
müstəqillik dövründə də həmişə xalqın yanında olub. Ən ağır dövrdə, xalqımız
təcavüzə, təqiblərə məruz qaldığı vaxtlarda o, həmişə xalqın yanında olub.
1990-cı il yanvarın 20-də, Sovet İttifaqının parçalanmasından hələ iki il əvvəl
o, sovet ordusunun Bakıya yeridilməsi, Azərbaycanın yüzlərlə günahsız
vətəndaşının öldürülməsi və yaralanması ilə əlaqədar sovet rəhbərliyini açıq
pisləmişdi. Ən çətin dövrdə, Naxçıvan Muxtar Respublikası təcavüzə məruz
qalanda da o, öz xalqının yanında idi. Naxçıvan Muxtar Respublikasına rəhbərlik
edərkən əslində o, Azərbaycanın bu tarixi hissəsini, qədim torpağını təcavüzdən
müdafiə etdi. Yenə onun təşəbbüsü ilə 1918-1920-ci illərdə mövcud olmuş
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin bayrağı məhz Naxçıvanda, Sovet İttifaqı
dağılandan və Azərbaycan öz müstəqilliyini bərpa edəndən xeyli əvvəl dövlət
bayrağı kimi rəsmən qəbul edilib. Müstəqilliyimizin ilk illərində
ölkədə hakimiyyəti zorla ələ keçirmiş səriştəsiz "siyasətçilər” üzündən
Azərbaycanda yaranmış vəziyyət haqqında danışan dövlət başçımız qeyd etmişdir
ki, vətəndaş müharibəsi dövründə xalqın iradəsi ilə məhz Ulu Öndər Heydər
Əliyev 1993-cü ildə vətəndaş müharibəsini dayandırdı və ölkəni inkişaf yoluna
çıxartdı. Azərbaycanda dövlətçiliyin möhkəmlənməsi, islahatlar, inkişaf – bütün
bunlar onun adı ilə bağlıdır. Prezident həmçinin qürur hissi ilə
vurğulamışdır ki, biz, onun davamçıları fəxr edirik ki, Ulu Öndər Heydər
Əliyevin "Mənim edə bilmədiklərimi mənim davamçılarım edəcəklər” deyərək
vəsiyyət etdiyi, tarixi ədaləti, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü bərpa etməklə
onun bütün vəsiyyətlərini həyata keçirmişik. Ulu Öndər Heydər Əliyevin özbək xalqına olan sevgisindən
danışan İlham Əliyev bildirmişdir ki, Heydər Əliyev özbək xalqına böyük sevgi
bəsləyirdi. 1970-ci
illərdə də onun Şərəf Rəşidoviç Rəşidov ilə dostluğu bütün sovet rəhbərliyinə
məlum idi, 1990-cı illərdə də onun İslam Abduqəniyeviç Kərimov ilə dostluğu da
xalqlarımıza məlum idi və bu, bizim münasibətlərimizin bugünkü inkişafının
təməli idi. Bu gün Azərbaycan və Özbəkistan müstəqil xarici
siyasət kursu yürüdən, öz resurslarına güvənən, sosial-iqtisadi inkişafda böyük
uğurlar qazanmış qüdrətli müstəqil dövlətlərdir. Prezident İlham Əliyev Özbəkistana
səfəri çərçivəsində geniş tərkibli görüş zamanı qarşılıqlı iqtisadi fəaliyyət
haqqında geniş nitqində söyləmişdir ki, qarşılıqlı əlaqələr intensivləşməlidir.
Hər bir istiqamət - iqtisadi qarşılıqlı fəaliyyət, əmtəə dövriyyəsinin
artırılması, nəqliyyat-logistika sferası, energetika üzrə yaxşı nəticələr
olacaq. Bu
yolla ticari-iqtisadi sahədə ciddi tərəqqiyə nail ola bilərik. Özbəkistan
ölkəmizin ərazi bütövlüyünün bərpası işində Azərbaycanı dəstəkləyib. Azərbaycan
xalqı ən ağır dövrdə özbək xalqının qardaşlıq dəstəyini hiss edirdi. Bu,
bizim üçün çox qiymətlidir, bunlar bizim münasibətlərimizin tarixində unudulmaz
hadisələrdir. Dünyadakı vəziyyəti nəzərə almaqla hər bir ölkə müdafiə
qabiliyyətini möhkəmlətməyə çalışmalıdır. Hərbi əməkdaşlıq, hərbi-texniki
əməkdaşlıq, habelə hərbi təhsil sahəsində əməkdaşlıq istiqamətində əlavə
addımlar atılacaq. Kənar təhdidlər var, ölkələrimiz və xalqlarımız onlarla
üzləşməli olurlar. Buna görə də bu sahədə təcrübə mübadiləsi və praktiki
qarşılıqlı fəaliyyət həmişəkindən daha vacib olacaq. Kənd təsərrüfatı və
texnoparkın inkişafı perspektiv əməkdaşlıq istiqamətləridir. Füzuli şəhərində
Özbəkistan hökuməti tərəfindən hədiyyə olaraq orta məktəb inşa olunacaqdır.
İşlərə artıq başlanıb və növbəti tədris ilinə qədər məktəbin istifadəyə
verilməsi planlaşdırılır. Azərbaycan bunu çox yüksək qiymətləndirir. Qardaşlıq
münasibəti bizim üçün çox qiymətlidir. Bu məktəb praktiki baxımdan həm də bizim
qardaşlığımızın rəmzi olacaq. Prezident İlham Əliyevin Özbəkistana
rəsmi səfəri ilə əlaqədar bəyanatında Azərbaycan-Özbəkistan ikitərəfli
münasibətlərinə daim xüsusi diqqət ayrılması öz əksini tapmışdır. 21 iyun
tarixli səfər, aparılmış danışıqlar və imzalanmış sənədlər bunun əyani
təsdiqidir. Müzakirə olunmuş mövzular və əldə olunmuş razılaşmalar
münasibətlərimizin gələcək inkişafı üçün əsas olacaq. Strateji tərəfdaşlığın
dərinləşdirilməsi və qarşılıqlı fəaliyyətin genişləndirilməsi haqqında siyasi
Bəyannamə gələcək fəaliyyətimizin yol xəritəsidir. Orada xarici siyasətimizin
prioritetləri əksini tapıb, dövlətlərimizin ərazi bütövlüyünün,
müstəqilliyinin, suverenliyinin qarşılıqlı dəstəklənməsi ifadə olunub, eləcə də
həyat fəaliyyətinin müxtəlif istiqamətləri üzrə konkret məsələlər və hədəflər
müəyyən edilib. Ceyhunə HÜSEYNOVA, Qazax Rayon Heydər Əliyev Mərkəzinin direktoru
Facebook-da paylaş