Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsi Qazax rayonunda dərin hüznlə anılıb
Bəşər
tarixinin ən qanlı cinayətlərindən olan Xocalı faciəsindən 30 il ötür. 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən
gecə kütləvi artilleriya zərbələrinin ardınca Ermənistan silahlı qüvvələri
keçmiş SSRİ-nin 366-cı motoatıcı alayının köməyi ilə Xocalını işğal etdilər.
İşğalçılar Xocalını darmadağın edərək xüsusi amansızlıqla onun dinc əhalisinin
soyqırımını törətdilər. 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə yalnız
Azərbaycan xalqına qarşı deyil, bütün bəşəriyyətə qarşı yönəlmiş dəhşətli
cinayət əməli nəticəsində 613 nəfər dinc azərbaycanlı milli mənsubiyyətinə görə
vəhşicəsinə qətlə yetirilib, onlardan 63-ü uşaq, 106-sı qadın, 70-i qoca
olub. Bu müdhiş soyqırımı zamanı 8 ailə tamamilə məhv edilib, 25 uşaq
hər iki valideynini, 130 uşaq valideynlərindən birini itirib. Bundan başqa, 487
dinc sakin ağır yaralanıb, 1275 nəfər girov götürülüb. Girov götürülənlərdən
150 nəfərin, o cümlədən 68 qadının və 26 uşağın taleyi naməlumdur. İlk dəfə Ulu Öndər Heydər Əliyev tərəfindən
siyasi-hüquqi qiymət verilən Xocalı faciəsinin dünya ictimaiyyətinə
çatdırılması istiqamətində görülmüş işlər bu gün də davam etdirilir. Heydər
Əliyev Fondunun təşkilatçılığı ilə "Xocalıya ədalət!” kampaniyası
çərçivəsində görülən işlər ildən-ilə daha da genişlənir. Xocalı soyqırımının beynəlxalq aləmdə tanıdılması prosesində Heydər
Əliyev Fondunun vitse-prezidenti Leyla Əliyevanın təşəbbüsü ilə keçirilən
"Xocalıya Ədalət” kampaniyası əvəzolunmaz əhəmiyyətə və rola malikdir.
Leyla xanım Əliyevanın dediyi kimi: "Xocalıya ədalət” kampaniyası bütün dünyada
insanları müharibəyə, ədalətsizliyə qarşı çıxmağa səsləyir. Birgə belə təşəbbüslər
irəli sürməklə dünyamızı daha ədalətli və sülh şəraitində yaşada bilərik”. Leyla
xanım Əliyevanın təşəbbüsü ilə 2008-ci ildə start verilən "Xocalıya ədalət”
beynəlxalq maarifləndirmə kampaniyası bir çox ölkələrdə səmərəli şəkildə fəaliyyət
göstərir və hazırkı tarixdə 100 minlərlə şəxs və 115 təşkilat onun fəaliyyətini
dəstəkləyir. Sosial şəbəkələr, sərgilər, toplantılar, müsabiqələr, konfranslar,
seminarlar və digər oxşar tədbirlər kampaniyanın məqsədlərinə çatmaq üçün
istifadə olunan səmərəli vasitələri təşkil edir ki, bunlarla biz 30 il əvvəl
Xocalıda törədilənləri bütün dünyaya çatdırırıq. Bu sahədə görülmüş işlərin nəticəsidir ki, bu gün Xocalı soyqırımı bir
sıra ölkələr tərəfindən tanınmış və faciəyə beynəlxalq siyasi qiymət
verilmişdir. Xocalı soyqırımının dünya miqyasında tanıdılması istiqamətində
aparılan sistemli işin nəticəsidir ki, Xocalı soyqırımı bir çox ölkələrdə qəbul
olunan parlament aktlarında tanınmış və xatırlanmışdır. Bu vaxtadək, Bosniya və
Herseqovina, Kolumbiya, Çex Respublikası, Honduras, İordaniya, Meksika,
Pakistan, Panama, Peru, Sudan, Cibuti, Qvatemala, Paraqvay, Sloveniya,
Şotlandiya, İndoneziya və Əfqanıstanın qanunverici orqanları tərəfindən
müvafiq parlament qətnamələri qəbul edilmişdir. Xocalı soyqırımı bu günə qədər
ABŞ-ın 30-dan çox ştatının parlamentləri və qubernator proklamasiyaları səviyyəsində
tanınıb. 2013-cü ilin fevral ayında Qahirədə keçirilən İƏT İslam Zirvə
Konfransının 12-ci sessiyasında qəbul olunan Yekun Kommünikedə üzv dövlətlər
Xocalı soyqırımının tanınması istiqamətində zəruri səylər göstərməyə
çağırılırlar. Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi 22 aprel 2010-cu il tarixli qərarında
Xocalının azərbaycanlılardan ibarət mülki əhalisinin qırılmasını "müharibə
cinayətləri və ya insanlığa qarşı cinayətlər kimi qiymətləndirilə bilən xüsusilə
ağır əməllər” kimi müəyyən etmişdir. Respublika Prezidenti cənab İlham Əliyevin göstərişi
ilə hər il Xocalı soyqırımı genişmiqyaslı tədbirlərlə qeyd edilir. 2017-ci ildə
Xocalı soyqırımının 25-ci ildönümü də Bakıda növbəti ümumxalq yürüşü ilə yad
edilib. Yürüşdə "Dünya Xocalı soyqırımını tanımalıdır!”, "Xocalıya
ədalət!”, "Xocalını unutmayın!”, "Rədd olsun erməni faşizmi!”,
"Xocalı - XX əsrin soyqırımı”, "Cinayətkarlar cəzasız qalmayacaqlar!”
və s. çağırışlar və şüarlar nümayiş etdirilib. Xalqımız hər il olduğu kimi,
bu il də Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsini ehtiramla yad edir. Qeyd edək
ki, Xocalı soyqırımının anım günü Azərbaycan xalqının birliyinin, milli təəssübkeşliyinin
simvoluna çevrilib. Artıq ikinci ildir ki, xalqımız Bakıdakı Xocalı soyqırımı
abidəsini alnıaçıq, başıuca ziyarət edir, çünki düşməndən bütün şəhidlərimiz
kimi, Xocalı soyqırımı qurbanlarının da qisası alınıb. Prezident İlham Əliyevin
dediyi kimi: "Biz onların cavabını döyüş meydanında verdik, bütün şəhidlərimizin
qisasını aldıq, onların qanları yerdə qalmadı”. Müzəffər Ali
Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə şanlı Azərbaycan Ordusunun 44 günlük
Vətən müharibəsindəki parlaq Qələbəsi 2020-ci ili Azərbaycan tarixinə Zəfər ili
kimi yazdı. Güclü siyasi iradə, möhkəm iqtisadi potensial, qüdrətli ordu,
xalq-lider vəhdəti, cəmiyyətdəki böyük ruh yüksəkliyi, vətənpərvərlik,
əzmkarlıq tarixi Qələbəni təmin etdi. Otuz illik həsrət bitdi, torpaqlarımız
mənfur düşmənin işğalından azad edildi, ərazi bütövlüyümüz təmin olundu.
Hazırda Azərbaycanın üçrəngli Dövlət bayrağı işğaldan azad edilən
torpaqlarımızda – Füzulidə, Cəbrayılda, Qubadlıda, Zəngilanda, Ağdamda,
Laçında, Kəlbəcərdə, Şuşada dalğalanır. Azərbaycan
xalqı Xocalı soyqırımını heç vaxt unutmur və unutmayacaq. Bir daha 30 il əvvələ
qayıdır, o amansız soyqırımını, onun günahsız qurbanlarının xatirəsini yenidən
yad edirik. XX
əsrin ən dəhşətli faciələrindən olan Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsi
respublikamızın hər yerində olduğu kimi, Qazax rayonunda
da dərin hüznlə anılıb. Rayon ərazisində Xocalı soyqırımının 30-cu ildönümünün
keçirilməsi ilə bağlı Qazax Rayon İcra Hakimiyyəti başçısının imzaladığı müvafiq
tarixli 33 nömrəli Sərəncamına əsasən hazırlanmış Tədbirlər Planına uyğun
olaraq rayonun bütün idarə, müəssisə və
təşkilatlarında, ali və orta ümumtəhsil məktəblərində, təhsil, səhiyyə və
mədəniyyət müəssisələrində soyqırımı qurbanlarının xatirəsi bir
dəqiqəlik sükutla yad edilib, silsilə anım tədbirləri təşkil olunub. Fevralın 26-da rayonun bütün yaşayış məntəqələrində
Azərbaycanın Dövlət Bayraqları endirilib, şəhərin
mərkəzində yerləşən Şəhidlər xiyabanı ziyarət olunub, şəhidlərimizin xatirəsinə
ucaldılmış memorial abidə kompleksinin önünə tər qərənfillər düzülüb. Soyqırımı
qurbanlarının, eləcə də Vətən uğrunda canından keçən bütün şəhidlərimizin
ruhuna dua oxunub, əziz xatirələri ehtiramla anılıb. Qazax Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Rəcəb Babaşov aparatın məsul işçiləri, hüquq-mühafizə
orqanlarının rəhbərləri, Bağanıs Ayrım kənd sakinləri, məcburi
köçkün kəndlərinin İnzibati Ərazi Dairələri üzrə nümayəndələri ilə birlikdə Şəhidlər xiyabanına gələrək memorial
önünə tər qərənfillər düzüb, faciə qurbanlarına və şəhidlərimizə olan
ehtiramlarını bildiriblər. Gün ərzində rayon sakinləri, ictimaiyyətin müxtəlif təbəqələrinin
nümayəndələri də Xocalı faciəsinin 30-cu ildönümü ilə əlaqədar Şəhidlər
xiyabanına gələrək memorial önünə tər qərənfillər düzüblər. Qazax
şəhərində və rayonun kəndlərində olan məscidlərdə Xocalı soyqırımı
qurbanlarının xatirəsinə dualar oxunub. Bakı vaxtilə saat 17:00-da respublikamızın hər
yerində olduğu kimi, Qazax rayonunda da soyqırımı qurbanlarının xatirəsi
bir dəqiqəlik sükutla yad olunub. Küçələrdə hərəkət dayandırılıb, səs
siqnalları verilib.
GOYEZEN.AZ
Facebook-da paylaş