Prezident İlham Əliyev: “Ağdam rayonunun işğaldan azad olunması tarixi hadisədir”
Ağdam rayonunun işğaldan azad olunması noyabrın 10-da
imzalanmış üçtərəfli Bəyanatın nəticəsidir. Üçtərəfli
bəyanat Azərbaycanın Qələbəsidir, torpaqlarımızın qayıtmasıdır, bayrağımızın
ucaldılmasıdır. Azərbaycan Ağdam rayonunu hərbi əməliyyat keçirmədən,
siyasi yolla işğaldan azad edərək öz yurisdiksiyasına qaytarır. Bu gün
yaşadığımız günlər, yaşadığımız anlar hər bir azərbaycanlının yaddaşında əbədi
qalacaq. Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı İlham Əliyevin
noyabrın 20-də xalqa etdiyi müraciətdə söylədiyi kimi: "Ağdam
rayonunun işğaldan azad olunması tarixi hadisədir”. Prezident İlham Əliyev: "Əziz
ağdamlılar, siz artıq köçkün deyilsiniz. Siz doğma dədə-baba torpağınıza
qayıdacaqsınız”. Prezident İlham Əliyev: "Biz tarix
yazırıq, yeni tarix. Xalqımızın, ölkəmizin yeni şanlı tarixini yazırıq. Bu,
Zəfər tarixidir”. Ağdam rayonu 1930-cu ildə yaradılıb. 1993-cü
il iyulun 23-də Ermənistan Silahlı Qüvvələri Qarabağın mərkəzində yerləşən
Ağdamın böyük hissəsini işğal edib. İşğal edilmiş rayonların arasında
əhalinin sayına görə Ağdam ən böyük rayondur. İşğaldan əvvəl Ağdam rayonunda
143 min insan yaşayırdı. Hazırda Ağdam rayon sakinlərinin sayı 204 mindir. Ərazisi
1094 kv.km olan Ağdamın 846,8 kv.km-i, yəni 77,4%-i, bir şəhər və 80 kəndi ermənilərin
əlinə keçib, o vaxta qədər Ağdamın 1 şəhər, 124 kəndi vardı. Bu işğal rayona 13
milyard 135 milyon ABŞ dolları məbləğində ziyan vurub. Ağdamlılar həm Birinci, həm də İkinci Qarabağ
müharibəsində qəhrəmancasına vuruşmuşlar, çoxlu şəhidlər vermişlər. Rayonun Azərbaycan dövlətinin ərazilərində son illər
ərzində böyük quruculuq, abadlıq işləri aparılmışdır. Cənab Prezidentin
göstərişilə Ağdam rayonunun mərkəzinə çevrilmiş Quzanlı qəsəbəsində sosial
obyektlər, infrastruktur və sənaye müəssisələri, insanlar üçün iş yerləri
yaradılmış, infrastruktur layihələri icra olunmuş, böyük Olimpiya İdman
Kompleksi, xəstəxana, məktəblər, Muğam Mərkəzi inşa edilmişdir. 2010-cu ilin noyabr ayında erməni
separatçıları Ağdamın adını dəyişərək "Akna" qoymuş və rayonun işğal edilmiş ərazilərində
360 nəfər qanunsuz olaraq daimi məskunlaşmışdır. Ermənistan məktəbləri üçün hazırlanan dərsliklərdə
qondarma "Dağlıq Qarabağ Respublikası”nın xəritələri dərc edilərkən orada işğal
edilmiş bütün torpaqlar bu qondarma quruma aid edilmişdir. Prezident İlham Əliyev: "İndi nə oldu bu xəritələr?
İndi bu xəritələr cəhənnəmə getdi, bu xəritələr artıq yoxdur”. Ağdam ağır yeyinti və yüngül sənayeyə,
inkişaf etmiş kənd təsərrüfatına malik bir rayon idi. Rayonda dəzgah
avadanlıqları, arekosmik və rabitə cihazları, metiz–furnitur, traktor və
avtomobil təmiri, asfalt, konserv, yağ–pendir, barama toxumu, pambıq, şərab və
mexanikləşdirilmiş çörək zavodları, xalça fabriki, taxıl məhsulları, tikinti
materialları və ət kombinatları, iki dəmir yolu vağzalı və aeroport, Ü.Hacıbəyli
adına musiqi texnikumu, Ə.Haqverdiyev adına Ağdam Dövlət Dram Teatrı və s.
sosial və mədəniyyət obyektləri fəaliyyət göstərirdi. Rayon ərazisinin 1700 hektarı meşəlik, 91,3
hektarı isə kənd təsərrüfatına yararlı torpaqlardan ibarət idi. Ağdam Azərbaycan elminə və mədəniyyətinə
Süleyman Sani Axundov, Famil Mehdi, Şahmar Əkbərzadə, Əhməd Ağdamski, Sara Qədimova,
Qurban Pirimov, akademik Zakir Məmmədov,
fəlsəfə elmləri doktoru Ziyəddin Göyüşov, tarix elmləri doktoru Rəşid Göyüşov, minerologiya elmləri doktoru Xudu Məmmədov
və b. onlarla görkəmli şəxsiyyət bəxş etmişdir. Ağdamın tanınmasında "Qarabağ” FK-nın ölkəmizi UEFA Çempionlar
Liqası və Avropa Liqasında layiqli təmsil etməsinin də rolu olub. Avropa
mediası Ağdamı "Ruhlar şəhəri” kimi "Qarabağ” klubu sayəsində tanıyıb. Ağdam ərazisində qədim tarixə malik olan
çoxlu memarlıq və incəsənət abidələri var. İşğalçı rejim İkinci Qarabağ müharibəsinin
son günlərinədək Ağdamda qanunsuz arxeoloji qazıntılar aparmış və tapılmış
artefaktlar Ermənistana daşınmışdır. Ağdamda olan evləri dağıtmaqla yanaşı onun
daşlarını da söküb aparmışlar. Mədəni abidələri talan edərək bütün infrastruktur
məhv edilmiş, Çörək Muzeyi, Tarix Ölkəşünaslıq Muzeyi, tarzən Qurban Pirimovun
Xatirə Muzeyi və Ağdam Şəkil Qalereyası, Xaçındərbənd kəndindəki 1314-cü ildə tikilmiş
Qutlu Sarı Musa oğlu Kümbəzi, Kəngərli kəndindəki XIV əsrə aid Türbə və Daş
abidələr, Papravənd kəndində XVIII əsrə aid kümbəz və məscid, Ağdamda İmarət
deyilən yerdə XVIII əsrə aid abidələr, Xan qızı Xurşidbanu Natəvanın və onun
oğlunun türbələri, Şahbulaq ərazisində Şahbulaq qalası və Karvansara vəhşicəsinə
dağıdılmışdır. Bundan əlavə, dini ibadətgahlardan rayonun Papravənd kəndində
yerləşən Şeyx Nigar, Seyid Miriş ağa, Qara Pirim və digər ziyarətgahlar
darmadağın edilib. Ağdam şəhərinin mərkəzində yerləşən qədim
memarlıq abidəsi sayılan məscid və onun minarələri də vəhşicəsinə uçurulub. Bu vəhşilik, "Tarix və mədəniyyət abidələrinin
qorunması haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun müddəalarını, "Silahlı
münaqişələr zamanı mədəni mülkiyyətin qorunması haqqında" 1954-cü il Haaqa
Konvensiyasının 1999-cu il protokolunun (Ermənistan bu protokolun üzvüdür),
"Arxeoloji irsin qorunması haqqında" 1992-ci il tarixli Avropa
Konvensiyasının tələblərinin pozulmasıdır. Azərbaycan erməni vandalizminin cəzalandırılması
üçün bütün hüquqi imklanlardan istifadə edəcək. Bu məsələdə vətəndaş cəmiyyəti
institutlarının da fəallıq göstərməsinə ehtiyac var. Ağdam rayonunun Azərbaycanın nəzarətində olan
hissəsində 18 köçkün şəhərciyi salınmış, rayona 93 min köçkün yerləşdirilmişdir. Görülmüş işlər və böyük investisiyalar hesabına bu gün
Ağdam rayonunun əhalisinin 45 faizi Ağdam rayonunun ərazisində yaşayır. Ağdam yenidən bərpa edilərək Azərbaycanın ən
gözəl şəhərləri sırasında olacaq. Prezident İlham Əliyev: İndi Ağdam üçün yeni dövr
başlayır. Bizim böyük planlarımız var”. Prezident İlham Əliyev: "Biz bu torpaqları, bu
şəhərləri, bu kəndləri bərpa edəcəyik”. Ağdam rayonu yenidən Azərbaycanın ən zəngin,
mədəniyyətin, aqrar sənayenin, kənd təəsrrüfatının gur inkişaf etdiyi
rayonlarından birinə çevriləcək. Ağdam şəhərinin bərpası üçün baş plan hazırlanacaq,
mütəxəssislər cəlb olunacaq, infrastruktur layihələri planlı şəkildə icra
ediləcək, inzibati binalar, sosial obyektlər, yollar və digər lazım olan işlər
görüləcək. Vətəndaşlara oraya qayıtmaq üçün dövlət tərəfindən
kömək göstəriləcək. Prezident İlham Əliyev: "İşğaldan azad edilmiş bütün
rayonların sakinləri əmin ola bilərlər ki, Azərbaycan dövləti hər zaman onların
yanında olacaqdır”. Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi artıq
arxada qalır. Azərbaycan döyüş meydanında parlaq Qələbə qazanaraq siyasi
meydanda da istədiyinə nail ola bilmişdir. Ermənistan uğursuz ölkədir, bu uğursuzluğun səbəbi
işğaldır. İşğalçı Ermənistan döyüş meydanında məğlub olaraq bütün dünya
qarşısında rəzil oldu. İşğalçlıq siyasəti Ermənistanı uçuruma apardı.
Ermənistan bu 30 ilə yaxın müddətdə müstəqil ölkə ola bilmədi, bu gün də
müstəqil deyil. Prezident İlham Əliyev: "Ermənistan faktiki olaraq
müstəmləkədir”. Siyasi cəhətdən asılı, hərbi cəhətdən asılı, iqtisadi
cəhətdən natamam. İdeologiya baxımından çox ziyanlı bir ideoloji əsaslar
formalaşdırıblar. Bundan sonra bu damğa ilə yaşayacaqlar, "məğlub edilmiş ölkə”
damğası ilə yaşayacaqlar. Prezident İlham Əliyev: "Ermənistan müstəqil ölkə kimi
yaşaya bilmirsə, gedib başqa ölkənin tərkibinə girsin. Endir o bayrağı
dirəkdən, bük, qoy cibinə, get başqa ölkənin tərkibində yaşa”. Ermənistanı bu günə salan qonşulara nifrət
tərbiyəsinin, təbliğatının davam etməsi, qonşularla normal münasibət qura
bilməməsi, Azərbaycana, Türkiyəyə ərazi iddialarıdır. Ermənistan İran üzərindən silahları gətirə bilməyib,
çünki İran bizim dost, qardaş ölkəmizdir. Prezident İlham Əliyev: "İran Azərbaycanın xahişini
nəzərə alaraq öz hava məkanını bağlayıb”. Ermənistan Rusiyaya qarşı iddia qaldırırlar ki, Rusiya
bunlara kömək etməyib. Prezident İlham Əliyev: "Bizim erməni xalqı ilə
problemimiz yoxdur. Vahid Azərbaycan dövlətində yaşayan bütün xalqlar bərabər
hüquqlara malikdir, o cümlədən erməni xalqı”. Prezident İlham Əliyev: "Dağlıq Qarabağda yaşayan
ermənilər üçün yeganə yol Azərbaycan xalqı ilə dinc qonşuluq şəraitində
yaşamaqdır”. Dağlıq Qarabağdan 90 min erməni qaçması xəbəri
yalandır. Dağlıq Qarabağ ərazisində və işğal edilmiş bizim torpaqlarda İkinci
Qarabağ müharibəsinə qədər maksimum 60-65 min insan yaşayıb. Azərbaycan
kəşfiyyatı bölgəyə tam hakimdir. Prezident İlham Əliyev: "Bizim o bölgədə bir çox
informasiya mənbələrimiz var və bizim uğurlarımızın səbəblərindən biri də məhz
bundadır. Biz tam dəqiqliklə bilirdik və bilirik indi orada nə baş verir,
onların xunta başçısı harada gizlənir”. Prezident İlham Əliyev: "Biz qaçqınların sayı ilə
bağlı bu yalanları ifşa edəcəyik və əgər bu qaçqınlar olubsa, o, bizim
günahımız deyil”. Ermənistanda repressiya baş alıb gedir. Ermənistanda
gündə hansısa müxalifət lideri tamamilə əsassız həbs olunur. Heç bir Qərb
ölkəsi, insan hüquqlarını qorumaqla məşğul olan heç bir təşkilat buna reaksiya
vermir. Azərbaycana xor gözlə baxan, qaralamağa çalışan,
Avropa Şurası haradadır, niyə susur? Avropa Parlamenti Azərbaycana qarşı 10-dan
çox eybəcər, yalan üzərində qurulmuş qətnamə qəbul edib, amma susur. Paşinyan məğlub edilmiş, rəzil vəziyyətdə olan
diktatordur. Ermənistan diktatoru bunkerdə otura-otura özünü
tamamilə dünyadan, öz xalqından təcrid edib, Azərbaycanda isə xalq-iqtidar
birliyi var. Prezident İlham Əliyev: "Azərbaycanın gücü milli birlikdədir”. Azərbaycan Prezidenti beynəlxalq vəziyyəti düzgün
təhlil edərək ölkənin güclənməsi yolunda ardıcıl addımlar atmış, lazım olan
anda düşməni məğlub etmək üçün zərbə endirilmişdir. Ağdamın işğaldan azad edilməsi şanlı hərbi Qələbə
nəticəsində mümkün olmuşdur. Rəsmi etiraflara görə, Ermənistan ordusundan fərarilik
edənlərin sayı 10 mini ötüb. Bu, bir daha göstərir ki, hansı ordu yenilməz ordudur. Prezident öz çıxşılarında dəfələrlə qeyd edir ki, Ermənistan-Azərbaycan
Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli həm siyasi, həm hərbi yollarla mümkündür. Məhz
Ermənistanın mövqeyinə görə bu məsələ öz həllini tapmamışdır və məsələnin hərbi
yollarla həll edilməsi Azərbaycanın qanuni hüququ idi. Ağdamın
azad edilməsinə səbəb olan İkinici Qarabağ müharibəsini qalibiyyətlə başa
vurmuş Ali Baş Komandana, Azərbaycan Ordusuna eşq olsun! Ağdam bizimdir, Qarabağ
bizimdir, Qarabağ Azərbaycandır! GOYEZEN.AZ
Facebook-da paylaş